Er is inmiddels eigenlijk geen activiteit meer te noemen waarvan niet onderzocht wordt of en hoe verduurzaming mogelijk is. Zowel privé als zakelijk is de impact van klimaatmaatregelen merkbaar.
Tijdens de IFA, de grote elektronicabeurs die in augustus weer plaatsvond in Berlijn, kwam het thema duurzaamheid in bijna elke productpresentatie en op elke stand van leveranciers terug. Logisch ook, gezien de hoge energieprijzen, de overbelasting van het elektriciteitsnet, de dreigende aardgastekorten en de gewenste decarbonisatie van de industrie en de economie.
Technische innovaties
Het opvallende is, dat het begrip duurzaamheid dan al snel vernauwd wordt tot het energiegebruik van apparaten of activiteiten, om vanuit dat gegeven de CO2-footprint van de sector als geheel, of van individuele producten te bepalen. Op zich is dat terecht. Als we weten dat, om een voorbeeld te geven, de IT-sector goed is voor bijna 4% van de totale wereldwijde CO2-uitstoot, dan is duidelijk dat ook deze branche nog een flinke bijdrage kan leveren aan de reductie van de CO2-footprint. Nog los van het feit dat technische innovatie zoals de sector die levert, kan helpen de uitstoot van andere branches te verminderen.
Binnen de IT krijgt het aspect circulariteit echter op dit moment (nog) veel minder nadruk. Ten onrechte. Hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans stelt dat na de energiecrisis die we nu doormaken, een grondstoffencrisis voor de deur staat. Ook die crisis veroorzaken we grotendeels zelf. 90% van alle mobieltjes, om een voorbeeld te geven, belandt in de prullenbak of wordt slechts ‘grof’ gerecycled, geeft de hoogleraar aan. Om eraan toe te voegen dat 70% van de CO2-uitstoot uiteindelijk veroorzaakt wordt door ons gedrag.
Grondstoffenschaarste
Natuurlijk is er aandacht voor circulariteit, maar fabrikanten hebben het dan al snel over de toepassing van hergebruikt verpakkingsmateriaal, of dat gebruik wordt gemaakt van gerecycled kunststof. Ook dat zijn stappen die gezet moeten worden, maar die houden nog onvoldoende rekening met het feit dat bepaalde grondstoffen niet onbeperkt beschikbaar zijn.
In elke computer, telefoon, windmolen of installatie van zonnepanelen worden kritieke metalen verwerkt. Zonder hergebruik van deze metalen is de energietransitie niet te realiseren. Fabrikanten zullen er meer dan nu het geval is bij het ontwerpen van devices rekening mee moeten houden dat hergebruik van materiaal belangrijker is dan ooit. Hergebruik van ICT-apparatuur is lange tijd een marginale business geweest. Het rijden in tweedehandsauto’s was nooit een probleem, maar een tweede leven voor een computer of laptop is eerder een uitzondering. En dat terwijl hardware door het toegenomen gebruik van cloud-services veel minder snel veroudert dan voorheen. Auto’s en kleding krijgen al decennia een tweede leven, glas en papier worden gerecycled. Hopelijk gaan we dat ook vaker zien bij IT-hardware.
