“Als de data van Amerikaanse burgers en ondernemingen al niet veilig is voor de graaiende vingers van de regering, waarom zou de EU-burger dan beter af zijn?” BTSoftware waarschuwt. Woensdag 6 januari 2021 is de geschiedenisboeken ingegaan als de dag waarop het een vertrekkende Amerikaanse president bijna gelukt is om via een georkestreerde ‘volksopstand’ een staatsgreep te plegen. Gelukkig voor de Amerikaanse democratie is deze poging op het nippertje mislukt.
Gag orders
Recent is duidelijk geworden dat het (formeel onafhankelijke) Ministerie van Justitie politiek gemotiveerd – in lijn met de wensen van een scrupuleuze president – geopereerd heeft en de pers en politieke opponenten elektronisch heeft afgeluisterd. Dit is ongehoord in een democratie, een schandaal groter dan Nixons’ Watergate, 50 jaar geleden.
Vanuit de Patriot-/Freedom-/Privacy Act heeft de Amerikaanse overheid vergaande geheime afluisterbevoegdheden gekregen. De geheimhouding wordt gefaciliteerd middels zogenoemde ‘gag orders’. De afluistertoestemming en de gag orders worden, zonder kenbaarmaking aan zowel binnen- als buitenlandse partijen, door politiek benoemde geheime rechtbanken uitgevaardigd en verstrekt aan bedrijven die een directe of indirecte binding met Amerika hebben.
Bescherming
Uit CJEU Schrems II is gebleken dat (EU-)data in handen van Amerikaanse bedrijven gewoon aan de overheid verstrekt zullen worden en er geen bescherming is zodra de overheid een geheime rechtbank bereid vindt om in stilte te tekenen. Het simpele feit dat zelfs data van US burgers en bedrijven niet veilig blijken te zijn voor sneaky graaien door de Amerikaanse overheid, bevestigt dat CJEU Schrems II een juist oordeel is.
De realiteit laat zien dat de Amerikaanse cloud providers, zwaaiend met ‘data-protectie-contracten’, in stilte overruled worden en toch gehouden zijn aan de daadwerkelijke Amerikaans-juridische situatie. De data van zowel Amerikaanse als EU-burgers worden dus niet beschermd tegen een Amerikaanse overheid met (al dan niet) dubieuze motieven.
Witwascampagne
Sinds het aantreden van Joe Biden zien we dat de Republikeinse Partij (GOP) op grote schaal een witwascampagne begonnen is om alle misstanden van de voorgaande president onder het tapijt te vegen. Zo worden de Capitool-bestormers door de GOP gezien als ‘vreedzame toeristen’, vinden er nog steeds ‘phony audits’ plaats op reeds lang gecertificeerde verkiezingsresultaten, blijft een groot deel van de GOP nog altijd stug volhouden dat de verkiezingen ‘gestolen’ zijn (en wat erger is, proclameren GOP congresleden dit openlijk en een groot deel van de Republikeinse stemmers gelooft er ook nog in) en ga zo maar door. Het is zeker niet ondenkbeeldig dat, gegeven de ontkenningen tot op de hoogste niveaus van de GOP, deze misstanden over vier jaar weer gaan plaatsvinden, mocht de Republikeinse Partij weer aan de macht komen.
Consequenties voor de EU-burger
Maakt dat nu allemaal zoveel uit voor de Jan en Janneke met de pet in de EU? Over het algemeen niet, ook niet voor bijvoorbeeld medische gegevens. Zodra die burger echter maatschappelijk, commercieel of technisch gezien een meer invloedrijkere positie inneemt, of men juist (medisch) kwetsbaar is, kunnen deze gegevens wél een rol gaan spelen en bijvoorbeeld gebruikt worden bij chantagepraktijken. En het vervelende is, dat op voorhand niet te voorspellen is, wie slachtoffer wordt en welke gegevens in de toekomst misbruikt zullen gaan worden. Oftewel, (potentieel) gevoelige EU-informatie hoort niet thuis bij Amerikaanse bedrijven. Eigenlijk is het heel simpel. Go Gaia-X!
[Dit artikel is eerder gepubliceerd in ChannelConnect 4 – 2021]
