Het Nederlandse bedrijfsleven bereidt zich inmiddels voor op 5G, dat communicatie- en netwerkverbindingen aanzienlijk versnelt. Industrie 4.0 brengt digitalisering en automatisering ook naar industriële omgevingen en daardoor staat 5G ook in deze bedrijfstak hoog op de agenda. Het maakt datagestuurde toepassingen mogelijk, evenals het nauwkeurig traceren van bedrijfsmiddelen, robotisering en closed-loop procesbesturing. 5G introduceert bovendien cloudcomputing, AI en Industrial Internet of Things (IIoT)-toepassingen.
“Dat kan zowel een obstakel of een stimulans zijn voor de invoering van 5G”, zegt Bas van Hoek. “Operational technology (OT) was voorheen meestal afgezonderd van het openbare, wereldwijde internet. Industry 4.0 verbindt OT-omgevingen met de buitenwereld.”
Dat maakt de industrie nu dus ook kwetsbaar voor cyberaanvallen. “Voor ondernemingen geldt al dat beveiliging van fundamenteel belang is, maar in de industrie is dat nog veel sterker het geval”, weet Van Hoek. “OT-systemen sturen machines aan. Dat gaat niet alleen over productierobots. Dankzij OT gaan ook sluizen open en dicht, navigeren schepen naar havens en kunnen auto’s zelf rijden. Als machines door malware uitvallen of door cybercriminelen aangestuurd worden, kan dat de maatschappij ontwrichten en zelfs levensbedreigend zijn.”
Beveiligingsoverwegingen
De verantwoordelijkheid voor het veilig en betrouwbaar inzetten van 5G en het minimaliseren van de kans op datalekken wordt gedeeld door aanbieders en gebruikers van telecomnetwerken. Beiden moeten extra beveiligingsmaatregelen nemen.
Bedrijven kunnen bijvoorbeeld uit veiligheidsoverweging een eigen, besloten 5G-netwerk opzetten. Met een dergelijk privaat 5G-netwerk behouden organisaties volledige controle en kunnen ze zorgen voor maatwerk, met een hoge mate van transparantie, privacy en flexibiliteit. “Private 5G-netwerken zijn echter zelden volledig geïsoleerd van de IT-omgeving van de onderneming of externe omgevingen”, zegt Van Hoek. “Ze worden dus wel degelijk blootgesteld aan externe aanvallen. Bovendien zijn er ook veel interne risico’s, zoals onvoorzichtige of kwaadwillende medewerkers.”
Industrie 4.0 maakt OT-systemen afhankelijk van informatie uit bedrijfssystemen en externe IT-systemen. Dat maakt de ‘machines’ effectiever, flexibeler en in realtime te beheren, maar brengt ook een verhoogd risico met zich mee. Van Hoek: “5G biedt ook kansen voor IT-resellers met een security-specialisme. Zij zijn al lang bekend met de bedreigingen waar OT-systemen nu ook mee te maken krijgen.”
Geïntegreerd ecosysteem
Volgens Van Hoek vereist 5G-beveiliging de toevoeging van een extra grens binnen de OT-omgeving voor zichtbaarheid en controle op de bedreigingen voor OT/Industrial Internet of Things (IIoT)-toepassingen en het 5G-netwerk. “Die laag is omvangrijk, want 5G maakt weliswaar veel nieuwe toepassingen mogelijk in de industrie, maar daarmee zijn deze nog niet gerealiseerd. Daarvoor is een geïntegreerd ecosysteem nodig van leveranciers en partners aan de technische kant en aan de praktische kant, cloudproviders en IT/OT-integrators. Deze dragen ook allemaal bij aan oplossingen voor de beveiligingsuitdagingen van 5G.”
Capaciteit en kennis
Bij de beveiliging van OT-omgevingen moet dit ecosysteem in overweging worden genomen, stelt Van Hoek. “Bovendien moeten organisaties rekening houden met de capaciteit en kennis die nodig is voor het beheren van het snel groeiende landschap van verbonden OT.”
Met de voortdurende convergentie van OT en IT, digitalisering van bedrijfsmiddelen en initiatieven voor digitale transformatie, introduceert 5G in OT-omgevingen een complexe technologie die industriële bedrijven gevoeliger maakt voor aanvallen en bedreigingen.
Uniek beveiligingsplatform
De maatregelen en het beleid voor beveiliging moeten daarom volgens Van Hoek structureel, methodologisch en proactief worden geïmplementeerd. “De Fortinet Security Fabric is een beveiligingsplatform dat voorziet in IT-, OT-, IIoT- en 5G-beveiliging met zichtbaarheid, controle en diensten. 5G-aanbieders, industriële bedrijven en IT/OT-integrators kunnen daarmee hun 5G-netwerken en -diensten beveiligen. Zo willen we, samen met onze partners, ook ‘industrie 4.0’ veilig maken voor de toekomst.”
5G voorlopig nog toekomstmuziek
5G-verbindingen hebben een grote belofte. Ze zijn snel: de theoretische doorgifte is 20 Gbps. Ter vergelijking: voor 4G is dat 1 Gbps. 5G kent ook minder latency en brengt daarmee betrouwbare prestaties naar zakelijke en industriële toepassingen. Het 5G-netwerk vergemakkelijkt mobiliteit doordat het naadloze open roaming mogelijk maakt tussen mobiele en wifi-toegang. Mobiele gebruikers en op afstand bestuurde systemen, machines en processen kunnen zo verbonden blijven terwijl ze tussen draadloze verbindingen wisselen zonder zich opnieuw te hoeven authentiseren.
Dit maakt 5G geschikt voor diensten zoals het op afstand besturen van processen, machines en voertuigen. Maar zover is het nu nog niet. De huidige 5G-toepassingen worden nog aangeboden op het 4G-netwerk. Het echte 5G moet nog komen na een veiling onder telecomaanbieders die waarschijnlijk pas begin 2024 plaatsvindt.