1. Nu IT en telecom door Unified Communication steeds meer naar elkaar groeien moet security veel meer aandacht krijgen.
Kees van der Borst, Director bij MachCloud, wijst op de komende NIS2-richtlijn. “De regelgeving gaat pas in september volgend jaar in, maar er is nog genoeg te doen voor onze markt.” De richtlijn brengt immers een aantal belangrijke wijzigingen op het gebied van cybersecurity met zich mee. Bedrijven moeten adequate maatregelen nemen op gebieden als cyberrisicobeheer, penetratietesten, ‘incident response’ en herstel. Volgens Van der Borst ontstaat met de regelgeving een zorgplicht, die consequenties heeft voor de partijen in het channel.
Remco Tesselaar, Strategic Alliance Manager Benelux & Nordics van EPOS, ziet andere security-risico’s. “Telecomoplossingen worden vaak gebruikt in combinatie met hardware van derde partijen. Denk aan apparatuur voor meeting rooms, zoals speakerphones, maar ook headsets. Het up-to-date houden van de software van die hardware is heel belangrijk voor de security.” Hij constateert dat hier weinig tot geen aandacht voor is. “Wij ontwikkelen daarom als vendor tools om ervoor te zorgen dat de msp de devices van hun klanten op afstand kunnen monitoren en updates uitrollen.” Daar worden de partners in getraind, “en ze hebben via een dashboard inzicht in de stack.”
“Dus de msp kan van elk device op afstand de status monitoren?” wil Ralph Vriens, Partnermanager bij Xelion, weten. “Ja,” luidt het antwoord van Tesselaar. “Niet alleen kan die beheren, maar ook zien of en hoe vaak een device gebruikt wordt.”
Aandacht voor security
Aan de andere kant melden de telecom-aanbieders wel veel aandacht voor security te hebben. Jeroen Mulder, Manager Productmanagement bij Dstny: “Attacks zijn er altijd geweest, net als security. Zelfs in de tijd van de ISDN-centrales. Keerzijde van de technologische vooruitgang is dat de aanvaller eenvoudiger en massaler attacks kan doen. De afgelopen jaren zien we hierin een behoorlijke toename. Actoren op de markt hebben aandacht voor security; als voorbeeld en aansluitend op wat Kees net meldde zijn de recente restricties die de individuele landen binnen de EU nu opleggen om haar inwoners tegen fraude met ‘buitenlandse’ telefoonnummers te beschermen, of leveranciers die verbeterde encryptie toevoegen aan hun oplossingen.”
Dat herkent Wilco van Dijk, Channel Development bij NEC Univerge Blue, maar hij heeft zijn twijfels over de bestaande klantenbase bij veel organisaties. “Wij leveren een UCaaS-dienst, daar is de security standaard ingebouwd. Zowel de klant als de aanbieder moeten immers compliant zijn.” Hij voegt eraan toe dat security helaas geen USP is richting gebruikers, maar desalniettemin wel heel belangrijk.
Rob Roode, Marketing en R&D bij Pegamento, vraagt aandacht voor de gebruiker als zwakkere schakel. “Het gaat niet alleen maar om de security vanuit de techniek, maar ook om gedrag.” In de huidige omnichannelomgeving wordt via heel veel verschillende kanalen gecommuniceerd, stelt hij. “Voor je het weet ligt er persoonlijke informatie op straat en heb je een AVG-conflict. Het thuiswerken heeft een en ander niet eenvoudiger gemaakt.” Zo zien verschillende deelnemers dat bellen over wifi steeds vaker gevraagd wordt in aanbestedingen. Roode wijst op de onveiligheid van wifi in de thuiswerksituatie.
2. Bij telecom, in welke vorm dan ook, is betrouwbaarheid vanzelfsprekend. Daar kun je je als partner niet mee onderscheiden.
Jeroen Mulder van Dstny reageert als eerste op de tweede stelling. “Het gaat bij partners en msp’s niet alleen om die vorm van continuïteit, maar ook om de relatie die je hebt met eindklanten. De service die je verleent, de extra toegevoegde diensten die je biedt en het maatwerk dat je levert.” Samengevat: de SLA die je nakomt en de klantenservice die je levert tellen net zo goed mee. “Betrouwbaarheid is een groter geheel dan alleen maar dat stukje techniek.”
Tesselaar (EPOS) geeft vanuit zijn expertise een reactie. “Zodra mensen een headset kopen gaan ze ervan uit dat dit standaard met het platform van hun keuze functioneert. Er moet aan de achterkant echter wel wat gebeuren om dit mogelijk te maken.” En, voegt hij eraan toe, dat geldt helemaal als je wilt dat de gebruiker een plug-and-play ervaring heeft. “Dan moeten die platforms investeren in de relatie met de leveranciers van de randapparatuur en vanuit hun oplossing koppelingen mogelijk maken.”
Hij geeft aan dat EPOS integreert met Teams, maar ook met een groot aantal andere Unified Communication platforms, zonder extra software. Vriens (Xelion) en Mulder (Dstny) geven tijdens de bijeenkomst aan dat via Software Development Kits hun oplossingen communiceren met EPOS.
Van der Borst (MachCloud): “We kenden inderdaad vanuit het verleden de 99,999 procent uptime van de echte telecom-omgevingen. Maar sinds de overstap op mobiele telefonie is dat toch minstens één 9 minder geworden.” Hij doelt daarmee op de storingen waarmee de mobiele providers regelmatig te maken hebben. “En oplossingen die populair werden tijdens corona, de verschillende collaboration apps die nu steeds vaker worden ingezet om mee te bellen, halen die uptime en kwaliteit beslist niet.”
Back-upverbindingen bij Unified Communication
Het is ook daarom van belang naast het eventueel gebruik van Teams, Zoom of andere Unified Communication platforms ook te zorgen voor een back-up, als bereikbaarheid cruciaal is voor een onderneming, geeft Van Dijk (NEC Univerge Blue) aan. “Je wilt kunnen blijven communiceren. De groep van medewerkers die op een betrouwbare manier bereikbaar moet zijn is veel groter geworden.” Hij doelt daarmee op het feit dat mensen nu niet alleen meer in de kantoor- of bedrijfsomgeving werken, maar ook thuis. “Bij Univerge Blue CONNECT is hoge beschikbaarheid standaard met daarop een passende SLA.” Roode vult aan: “De infrastructuur haalt daar die vijf negens echt niet, maar die belangrijke klant die belt beschikt er wellicht wel over. Ook dat zorgt voor uitdagingen waar ondernemers, met hun msp, rekening mee moeten houden.” Samengevat: zorg voor betrouwbaarheid in de hele keten.
“In het ideale geval is het zo dat als iemand met een Teams of Zoom app wil bellen dat dit natuurlijk altijd kan,” legt Van der Borst uit. “Maar als het hapert dan kan een platform als Xelion of NEC Univerge Blue onder water de motor zijn, want daar maken wij bij MachCloud een koppeling mee. Je belt via die platforms en gebruikt in dat geval Teams of Zoom als toestel.” Om partners daarin op te leiden, organiseren Dstny en Xelion trainingen. Van der Borst: “Een groot verschil is dat mensen dezelfde eenvoud verwachten als met een app of IT-oplossing, maar wel met de kwaliteit van ouderwetse telecom. Vroeger was zoiets een groot project.” Klopt, vult van Dijk aan. ”Nu moet het bij eindgebruikers een kwestie zijn van een knop omzetten.
Tesselaar (EPOS): “Video wordt bij individuele gesprekken vaak al best goed gebruikt, maar bij de meetingrooms is nog winst te behalen. Zeker daar waar hybride gewerkt wordt en een deel van de aanwezigen zich in de ruimte bevindt en anderen elders. “Het middensegment van de markt gebruikt wel software om samen te werken, maar geen geschikte hardware voor de meetingroom. Terwijl nu we elkaar minder vaak fysiek spreken, die hardware wel het samenwerken ten goede komt.” Meeste videogesprekken worden gedaan met interne laptop webcams, vult Tesselaar aan. “Die zijn vaak niet van een hoge kwaliteit. Dat kan de deelnemers aan een gesprek afleiden. Een goede webcam zoals de Vision 1 kan dit verbeteren waardoor beide partijen beter kunnen concentreren op het gesprek.”
Voordat de convergentie van telecom en IT doorzette hadden telecomresellers echt kennis van hun product. “Dat moet nu ook groeien als het gaat om video. De msp moet het eigenlijk ook zelf gebruiken om het echt te kunnen adviseren,” zegt Vriens (Xelion). “Zo kun je klanten er ook op wijzen dat het niet professioneel overkomt als medewerkers hun mobieltje gebruiken om mee te vergaderen, met alle bijkomende omgevingsgeluiden. En slechte geluidskwaliteit.” Die opmerking leidde tot een logische stap naar een stelling over de geluidskwaliteit.
3. Het belang van goede audio voor medewerkers wordt onderschat.
We kennen het allemaal, de opmerking ‘je staat op mute’, tijdens een digitale vergadering. Of mensen die zichzelf via de microfoon van een andere deelnemer terughoren. “Wat ook gebeurt: het videobeeld van de bijeenkomst uitzetten, om de kwaliteit van de audio te garanderen,” roept Tesselaar van EPOS in herinnering bij de deelnemers aan onze – fysieke – Grotetafelbijeenkomst. “Geluid, en dan natuurlijk vooral spraak, is en blijft primair in de communicatie.” Hij geeft aan dat er een directe relatie bestaat tussen de kwaliteit van de audio tijdens digitale vergaderingen en energielevels van de medewerkers. “Het brein slaat simpelweg meer op als de geluidskwaliteit goed is, en gebrekkige audio kost heel veel energie. Mensen haken dan af.” Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn van Unified Commuication.
Van der Borst: “De kwaliteit van de zwakste schakel bepaalt het succes van de hele meeting.” Hoe vaak gebeurt het niet dat een van de deelnemers het eerste kwartier slecht verstaanbaar is. “Daar moet de IT-afdeling aandacht voor hebben bij de inkoop van apparatuur voor Unified Communication.” Ralph Vriens (Xelion) herkent dit. “Het is helaas van alle tijden, dat bij de inkoop van een kwalitatief goede, en daarom bepaald niet goedkope centrale toch bespaard wordt op de headsets. Dan wordt er even een device bij MediaMarkt gekocht.” Of, vult Van Dijk aan, medewerkers gebruiken hun oortjes waarmee ze sporten ook voor een belangrijke meeting.” Het is tegenwoordig mogelijk op een UCaaS platform zoals NEC Univerge Blue elk type device aan te sluiten zolang dat maar voldoet aan de standaarden.
Rol voor de msp
Volgens Tesselaar ligt ook hier een rol voor de reseller of msp. “Kijk welke headsets echt goed integreren met het platform dat je wilt gebruiken voor de beste ervaring.” Vriens vult aan: “Als de klant zegt: we hebben headsets en zijn er tevreden mee, dan moet je toch doorvragen. Beschikken ze over noise cancelling? Communiceert de schakelaar om gesprekken op te nemen goed met het platform?” Of, zoals Jeroen Mulder van Dstny stelt: “De audiokwaliteit is breder dan enkel een kwalitatief device bij de eindgebruiker. In de hele keten dient het goed afgestemd te zijn. Heb je dat niet in control, kost het je klanten.”
Verschillende aanwezigen vragen Tesselaar hoe een leverancier als EPOS die resellers dan ondersteunt. “We bieden trainingen aan en gaan ook met partners mee naar hun eindklant.” Dstny kent compatibiliteitsprogramma’s waarin de provider aangeeft welke toestellen ondersteund worden. “Die kennis dragen we over op de partners.” Een ding is duidelijk: omwille van de security en kwaliteit zou je de peripherals dwingend voor willen schrijven. Mulder: “Maar dat kan lastig zijn, bijvoorbeeld bij het vervangen van een bestaande omgeving.”
4. De rol van DECT in een zakelijke omgeving is uitgespeeld.
‘Get niche or get out,’ is een oud mantra, zeker ook bij msp’s en resellers: wie zich specialiseert, onderscheidt zich in de markt. Dat was de achtergrond voor de stelling over DECT. Het vormt een antwoord op de vraag van enkele aanwezigen waarom juist deze stelling besproken wordt. Wilco van Dijk (NEC Univerge Blue) reageert: “DECT wordt meer verkocht dan ooit tevoren. En dat zal blijven, want de dekking van 5G in de gebouwde omgeving is minder goed.”
De technologie heeft beslist voordelen: je kunt naar het koffieapparaat lopen zonder dat de verbinding verbreekt, de techniek is zeer secure, de belasting voor de batterij is laag en interferentie met andere gebruikers of toestellen treedt nauwelijks op. Tesselaar (EPOS) benoemt een andere toepassing van DECT: als verbindende technologie bij onder meer headsets. “Je hebt er geen basisstation voor nodig en de kwaliteit is geweldig.” Bepaalde sectoren kiezen bijna standaard voor DECT, zoals de zorg en bedrijven met uitgebreide magazijnen en werkplaatsen, of omgevingen waar handsets met een noodknop worden uitgevoerd, zoals gevangenissen.
5. Het verkopen van ‘tikken’ zal voor msp’s nog jaren een goede boterham opleveren.
Kan een telecompartner nog een boterham verdienen aan de verkoop van ‘tikken’? Ralph Vriens van Xelion weet dat het nog steeds heel goed kan. “Betalen per seconde is in bepaalde situaties voor een klant financieel gunstiger dan een belbundel, waardoor je hiermee een adviserende rol kan hebben als msp.” Jeroen Mulder (Dstny) ziet een verschuiving van tikken naar ‘onbeperkt’ proposities. Los of in een totaalpakket. “Ook zien we steeds vaker bundeling, bijvoorbeeld door het toevoegen van mobiel en het bieden van vast-mobiel proposities waarbij onbeperkt bellen al is opgenomen.” De partner genereert juist door deze bundeling een hogere en stabielere omzet. “En met de integratie van de gebruikers, waar die zich ook bevinden, met de backoffice,” vult Van Dijk aan.
Kortom: de msp verdient zijn geld steeds vaker aan adoptie, niet meer aan tikken. Het verdienmodel verschuift ook hier naar service en advies op basis van uur/factuur. Van der Borst (MachCloud) stelt dat die adoptie natuurlijk een prachtige kans is voor de reseller. “Maar zoals hij zelf de stap moet maken van tikken naar service, zo moet hij ook zijn klanten meenemen naar een andere manier van werken.” Daarnaast zorgt de integratie van IT en telecom volgens hem ook voor uitdagingen. “En dan kom je toch weer terug op het aspect security, daar moet je als partner ook wat mee in de servicepropositie, zodat je de eindklant beschermt.”
6. Gebruikers moet je actief wijzen op het belang van back-ups en dataopslag bij Unified Communication platforms als Teams en Zoom.
“Het is een wijdverbreid misverstand,” begint Van der Borst “Als je platforms gebruikt, bijvoorbeeld van Microsoft, dan mag je er niet vanuit gaan dat daar een back-up staat.” Het is al vaker gezegd en geschreven: de organisatie van de gebruikers is verantwoordelijk voor de data. En die verantwoordelijkheid gaat verder dan veel mensen denken, zo blijkt tijdens het gesprek. “Er is terecht veel aandacht voor datalekken, maar mensen hebben ook het recht te weten welke gegevens een organisatie over hen heeft. Dat is vaak een uitdaging,” geeft Rob Roode (Pegamento) aan. “Het is complex, en die zorg moet weggenomen worden door de msp’s. Die hebben weliswaar niet zozeer juridisch, maar wel in de praktijk een zorgplicht naar hun klanten.” Leveranciers zullen hun msp’s er dus op moeten trainen.
Aan de andere kant zijn veel organisaties ook wettelijk verplicht bepaalde data veilig op te slaan, brengt Vriens van Xelion ter sprake. “Ook daar heb je als msp een rol.” Hierbij, geeft Van Dijk aan, is het zo dat een Unified Communication as a Service-platform standaard over de mogelijkheid beschikt om een bepaalde periode, van dertig dagen tot tien jaar, gegevens op te slaan zodat de onderneming compliant kan zijn. Uiteindelijk gaat het ook hier, net als bij elke vorm van security “om bewustwording bij klanten en msp’s,” stelt Mulder (Dstny).
Arbeidsmarkt
Van Dijk adresseert, los van de stellingen, tijdens de discussie de veranderingen op de arbeidsmarkt. “We komen mensen te kort en kennis te kort. Dat geldt voor ons, voor de partners en voor de eindklanten.” Om die reden is de groei van clouddiensten zoals UCaaS -platforms zo sterk. “Upgrades worden binnen Unified Communictation platforms in de cloud automatisch verwerkt en het is secure. Ook een reseller met weinig personeel rolt het simpel uit. Zodat ze zich kunnen focussen op de klant die ze willen bedienen.”
Mulder herkent dit. “Deze trends zie je overal, de technologie en development gaat naar de UCaaS-producent, die het zo makkelijk mogelijk maakt voor partners en de eindklant. Het houdt ook een gevaar in: de partner zal zijn waarde moeten blijven bewijzen en meerwaarde in de vorm van services moeten bieden.” De economische onzekerheid speelt daarbij op dit moment ook een rol, stelt Van der Borst (MachCloud). “Er is in heel veel organisaties geen geld meer voor een IT-afdeling. Mensen doen IT erbij, dus ga je op zoek naar diensten die met weinig ondersteuning te gebruiken zijn.”
Ook de adoptie van video moet vooral simpel zijn. Tesselaar (EPOS): “Er is geen specialist in een organisatie. Dat heeft ook niet zoveel zin, want video is juist zo sterk geworden toen iedereen thuis werkte. Plug-and-play is wat men wil en krijgt.” Het personeelsgebrek en de convergentie naar Unified Communication heeft ook nadelen, weet Roode. “Als de partner wordt ingeschakeld, dan is er waarschijnlijk een echt probleem. De uitdaging is dan met weinig personeel toch alles van de oplossing te weten. Dat is lastig en daar moet de leverancier dan een rol bij spelen.” Vriens (Xelion) herkent dit uit de praktijk; “Het probleem is niet de handel, de uitdaging is het vinden van personeel. Zowel op het gebied van verkoop als technisch.”
Advies aan partners
We sluiten de middag af met een rondje langs alle deelnemers. Wat is, gezien de marktontwikkelingen, hun advies aan partners in de sector als het gaat om telecom en Unified Communication? Van der Borst trapt af. “Denk aan security, zou ik partners aanraden. Kies ook daarbij zorgvuldig tussen private en public. En wees, indien nodig, niet bang om een on-premise oplossing te adviseren.” Hiermee reageert hij overigens op de laatste stelling waarop de lezers van ChannelConnect konden stemmen: In noodgevallen gaat er niets boven een on-premise PBX. Van der Borst: “Natuurlijk gaan we niet terug naar de oude PBX in een serverkast, maar het alternatief hoeft zeker niet te zijn dat je alles in de publieke cloud zet. Je kunt ook kiezen voor een omgeving die je als msp zelf kunt beheren, zodat je weet wat er met de data gebeurt. Dat is niet ouderwets on-prem, maar on-prem 2.0.”
Roode (Pegamento) herkent dit. “Je moet klanten heel gericht kunnen bedienen, vanuit hun specifieke behoefte. Dat is dan ook mijn advies aan partners: specialiseer je. Kies een niche met een doelgroep die je goed kent.”
Mulder van Dstny geeft aan dat partners hun innovatief vermogen moeten koesteren. “Juist nu alles net als Unified Communication een dienst is moet je maatwerk leveren om de specifieke dienst optimaal voor de klant in te richten. Dat lukt alleen als je echt luistert naar de eindklant.” Vriens (Xelion) raadt partners aan optimaal gebruik te maken van alle mogelijkheden die leveranciers bieden. “Of het nu gaat om advies, technische ondersteuning, leads of trainingen.” En hij wijst iedereen erop, dat de relatie niet stopt bij de deal. “Verkopen is stap één, een klant langdurig tevreden houden is minstens zo belangrijk.”
Tesselaar (EPOS) hoopt dat partners het belang van goede audio bespreekbaar maken. “Neem de peripherals dus al vroeg mee in het verkoopgesprek.” Vriens (Xelion) herkent dit: “We besteden er altijd aandacht aan en geven klanten het advies juist hierop niet te besparen. Het komt de totale gebruikerservaring ten goede.”
Van Dijk sluit de bijeenkomst af. “Maak als msp de juiste keuze voor je organisatie, zodat klaar bent voor de volgende fase in de markt. Unified Communication-diensten zijn niet meer weg te denken. Het is de volgende stap in de ontwikkeling van de markt.”