De zeven gasten aan de grote tafel benoemen eerst wat hen op dit moment opvalt in de markt. Richard Esendam, Business Development Manager Benelux Telecom & Infrastructure bij Stulz, adresseert het klimaatvraagstuk. “De digitale infrastructuur kan niet zonder koeling. De opwarming van de aarde heeft twee effecten: ten eerste moeten we gezamenlijk proberen de CO2-footprint te verkleinen.
Aan de andere kant stijgt de behoefte aan koeling. Door moderne processen én de inzet van apparatuur die aan minder koeling genoeg heeft kunnen we grote stappen zetten.
Bert de Vos, Channel Sales Manager Central Europe bij Pexip, sluit zich daarbij aan. “We hebben een crisis achter ons gelaten, dat is de pandemie, die heeft ons een zet gegeven naar het hybride werken. Maar de volgende crisis staat voor de deur en dat is de klimaatcrisis. We zullen met zijn allen op een andere manier moeten gaan werken.”
De volgende crisis staat voor de deur en dat is de klimaatcrisis – Bert de Vos
De Vos geeft aan dat daar een technische infrastructuur voor nodig is, naast een verandering in denk- en gedragspatronen. “Daar worden toepassingen als UC en video een onderdeel van. Er zijn uitdagingen, maar ook hele grote kansen voor de industrie.”
Economische onzekerheid
Kees van der Borst, Directeur bij MachCloud, kiest een andere insteek. “Bij de economische onzekerheid die we nu ervaren, gaat een aantal bedrijven het lastig krijgen. Kostenbeheersing wordt weer actueel, en wij hier aan tafel bieden oplossingen om daaraan een bijdrage te leveren.” Hij doelt daarmee ook op blijvende vormen van thuiswerken. “De Eerste Kamer keurde onlangs het wetsvoorstel over het recht op thuiswerken en flexibele werktijden goed. Daar ligt een kans en een verantwoordelijkheid voor de sector.”
Kostenbeheersing wordt weer actueel. Technologie kan oplossingen bieden om daaraan een bijdrage te leveren – Kees van der Borst
Jasper Maters, Territory Sales Leader bij AudioCodes, benoemt het feit dat bijna alle gewenste functionaliteit in de vorm van software zal worden aangeboden. “De migratie naar cloud en software versnelt. Dat betekent dat partners moeten nadenken over een andere waarde-propositie dan voorheen. Er gebeurt veel in de markt. Channelpartners die nu niet meegaan, gaan ten onder.”
Kantoor als netwerkplek
Aan tafel schoof ook een vertegenwoordiger van gebruikersorganisatie BTG aan, in de persoon van Peter Kersch, Senior Adviseur CIO-Office bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). “Ik kan me vinden in veel van wat al gemeld is,” begint hij zijn reflectie. “Vanuit gebruikersperspectief gekeken zie ik bij het thuiswerken een afstand die ontstaat op sociaal maatschappelijk gebied tussen collega’s, als die op verschillende plekken werken.” Inderdaad wordt er minder gereisd, wat een duurzame stap is, maar de rol van de werkplek verandert ook. “Het kantoor wordt meer een netwerkplek.”
Veilig en toekomst-vast netwerk
Thijs van den Ende, Sales Manager bij Xelion, benadrukt het belang van security. “Daarnaast wordt de eindgebruiker slimmer. Privé is hij of zij qua communicatiemiddelen en de eenvoud daarvan een stuk verder dan de zakelijke omgeving hem of haar vaak toestaat. Dat gat moeten we dichten.”
We roepen al twintig jaar dat UC een onderdeel wordt van de IT-wolk. Nu gebeurt het echt – Thijs van den Ende
Antoine van der Sijs (Managing Consultant bij Strict en tevens tijdens de discussie vertegenwoordiger namens BTG, waarbij hij voorzitter van de expertgroep van kritische mobiele breedband-gebruikers is) ziet dat de pandemie veel deed veranderen, met name op het gebied van communicatie in zakelijke omgevingen. “Partijen die vooropliepen waren al met UC bezig, ze waren voorbereid op de pandemie. Maar er was ook een grote groep die ruim twee jaar geleden overvallen werd en tot de conclusie kwam dat er geen goede tools in huis waren.” Daar hebben partijen als Zoom op ingespeeld. “Nu komt de vraag aan de orde hoe een en ander veilig en toekomst-vast kan worden neergezet.”
‘Alles is software’
We vragen de aanwezigen te reageren op de stelling ‘Op het gebied van telecommunicatie en samenwerken veranderde de pandemie het businessmodel ingrijpend voor de IT-sector.’
Thijs van den Ende trapt af. “Simpel gezegd komt het erop neer dat ‘alles’ software is geworden.” De onderneming waarvoor hij werkt, Xelion, zette al heel vroeg in op soft clients om communicatie mogelijk te maken. “Alle platformen en communicatietools moeten op een georganiseerde manier bij het endpoint aankomen. Dat is inmiddels een kwestie van software.”
Wie nog een eigen IT-afdeling heeft krijgt in snel tempo te maken met een tekort aan gekwalificeerd personeel – Antoine van der Sijs
In zekere zin wordt zelfs de collega op het werk aangeboden in de vorm van software, stelt Antoine van der Sijs (Strict/BTG) met gevoel voor understatement. “Je ziet steeds vaker dat mensen met meerdere endpoints werken. Het device waarop bestanden worden verwerkt en een Teams-gesprek met een klant wordt gevoerd, staat letterlijk naast een toestel waarop je jouw directe collega’s ziet werken. En waarmee je snel kunt overleggen, zoals in een kantoortuin.” Wellicht verloopt de communicatie dan zelfs eenvoudiger dan wanneer je om een collega te spreken over de wand van een cubicle moet praten. “Je wilt toch een gevoel van saamhorigheid krijgen”, vult Jasper Maters (AudioCodes) aan.
Deze manier van werken betekent ook iets voor de infrastructuur, legt Richard Esendam uit. “On premise hardware die devices aanstuurt en beheert, wordt vervangen door intelligente endpoints die als het ware edge-locaties vormen. Die communiceren deels met kleine datacenters in woonwijken, zoals je ook steeds meer kleine eenheden langs het spoor en langs de snelweg vindt. Daar zijn kleinere installaties voor nodig, voor stroomvoorziening en koeling. Maar wel in veel grotere aantallen dan voorheen.”
Waar staan mijn data?
Die ontwikkeling voedt in zekere zin de discussie over het bouwen van grote datacenters, die nu woedt in de samenleving. “De fijnmazigheid maakt het soms nog diffuser te weten waar de data staan”, geeft Kees van der Borst (MachCloud) aan. “Dat is nu ook weer actueel gezien de ontwikkelingen in Oekraïne. Soms is het simpelweg noodzaak dat data in Nederland staan.” Bert de Vos (PexiP), wijst er in dat verband op, dat de hyperscalers, ook al zijn het Amerikaanse bedrijven, wel degelijk voorwaarden bieden waar de data staan. Peter Kersch, werkend voor de overheid (NVWA), beaamt dit. “Ja, bij ons gebeurt nog veel on premise, in de eigen Overheids DataCenters. Maar we zijn inmiddels wel aan het flirten met de cloud.” Tijdens de pandemie stapte ook zijn organisatie over op Teams, ook omdat dit binnen de Microsoft-propositie past waarmee NVWA al werkte. “Maar de data blijven binnen Nederland of de Europese Unie”, maakt Kersch duidelijk.
Adoptie naar de toekomst
De afgelopen twee jaar hebben organisaties gedwongen keuzes gemaakt richting hybride werken en de inzet van moderne communicatie-oplossingen, zoals UC. De klant weet nu hoe goed het hybride werken kan functioneren, maar heeft nog stappen te maken. De klantvraag zorgt voor voldoende business, de techniek is er, het ontbreekt alleen aan technisch personeel en kennis. Dat is op dit moment de uitdaging.
Partners moeten nadenken over een andere waardepropositie dan voorheen – Jasper Maters
Daarnaast komt nu de discussie op gang binnen bedrijven, hoe de nieuwe applicaties die men leerde kennen tijdens de pandemie werkelijk kunnen integreren in de processen van de organisatie, stelt De Vos (PexiP). Kees van der Borst (MachCloud) haakt daarop aan. “Het gaat er nu niet om complete omgevingen bij klanten naar binnen te rollen, maar dat wat ze hebben verder uit te bouwen en te optimaliseren.” Jasper Maters (AudioCodes) beaamt dit. “Laat de klant er eerst aan proeven.” Terugblikkend geeft Thijs van den Ende (Xelion) een mooie samenvatting. “We roepen al twintig jaar dat UC een onderdeel wordt van de IT-wolk. Nu gebeurt het echt.”
Veel kansen voor partners
Verschillende organisaties die tijdens de Grotetafeldiscussie worden vertegenwoordigd, werken met partners. Algemeen klinkt de overtuiging dat de verdere adoptie van hybride werken en de applicaties die dat mogelijk maken, kansen biedt voor partners. “Tijdens de pandemie zijn onder druk snel keuzes gemaakt”, herinnert De Vos (PexiP) zich. “Nu klinkt de vraag hoe organisaties optimaal de mogelijkheden van de nieuwe werkvormen kunnen benutten, zonder te lijden onder de nadelen.”
Voor partners zijn er volop kansen in de vorm van consultancy en het implementeren van oplossingen van verschillende leveranciers. “Dit naast het aanbieden van eigen diensten die bijvoorbeeld op een specifieke branche gericht zijn, of op security.”
Thijs van den Ende ziet dat veel partijen worstelen met de rol van techniek in hybride omgevingen, waarmee dus ook omgevingen worden bedoeld waar on premise-applicaties met cloud-oplossingen moeten communiceren. “Partners kunnen een rol spelen om dit alles efficiënt en veilig in te richten.” Dat zal ook nodig zijn, is de overtuiging van Kees van der Borst (MachCloud) die nog eens herhaalt dat een economische teruggang op kortere termijn zeker mogelijk is. “Als je partners hebt die de omgeving, samen met de vendor, zo kunnen inrichten dat op- en afschalen makkelijk is, dan levert dat niet alleen concreet inzicht op in de kosten maar bewegen de uitgaven ook mee met het actuele gebruik.”
Schaarste aan personeel
Partners kunnen ook actief zijn als MSP, en dat kan nu van belang zijn, meent Antoine van der Sijs (Strict / BTG). “Wie nog een eigen IT-afdeling heeft, krijgt in snel tempo te maken met een tekort aan gekwalificeerd personeel. Uitbesteden aan een partner kan dan een hele goede en efficiënte oplossing zijn.”
In elk geval zullen partijen in de branche heel flexibel moeten zijn. Jasper Maters geeft een voorbeeld uit de praktijk bij AudioCodes, het bedrijf waarvoor hij werkt. “We bestaan al 27 jaar. Dat lukt alleen als de onderneming zich steeds weet aan te passen aan de technologie en de markt. Dat geldt voor alle partijen die succesvol willen zijn.”
Het is meer dan ooit noodzakelijk een goed én duurzaam netwerk aan te leggen – Richard Esendam
De vertegenwoordiger van een eindklant, organisatie NVWA, heeft het allemaal rustig aangehoord. Peter Kersch: “Een klant, of dat nu een overheid is of een commerciële organisatie, wil in eerste instantie een echte gesprekspartner. Dat moet hoog op de agenda staan bij elke leverancier, partner of dienstverlener.”
Blik in de toekomst
Hoewel geen markt zo snel verandert als de IT, durven de deelnemers toch vooruit te blikken. Wat verwachten ze als we over vijf jaar weer een meeting zouden organiseren?
Volgens Van der Sijs (Strict / BTG) is het ‘nieuwe’ werken dan de norm en zijn we bezig met de volgende stap. Hoe kunnen we tools nog slimmer maken, is dan de vraag. “Ik verwacht dat dan de menselijke behoefte om bij het samenwerken echt met elkaar in contact te zijn, geoptimaliseerd is.” Volgens hem zullen werkenden elkaar ook dan nog steeds opzoeken. “Dit komt het werkplezier ten goede, samen mooie dingen doen. Dit naast thuiswerken wanneer een bepaalde focus nodig is.”
Volgens Van der Sijs (Strict / BTG) zullen nieuwe technieken als AI en AR daarbij helpen. “De techniek is er, de applicaties komen nu op de markt.” Van der Borst (MachCloud) plaatst een kritische kanttekening. “In 2001 is VoIP bedacht. In alle opzichten beter en goedkoper dan ISDN. We dachten dat het binnen een jaar de dominante technologie zou zijn – maar het duurde uiteindelijk bijna twintig jaar.” Hij schetst dat de industrie technologie graag nadrukkelijk wil pushen, maar dat je mensen nog wel mee moet krijgen. “Partners kunnen daar een rol bij spelen. De technologie moet landen, anders haakt men af.”
Onderschat adoptie nieuwe technieken niet
Om die reden meent ook Van den Ende (Xelion) dat we makkelijk overschatten hoe ver de technologie en de adoptie ervan over een paar jaar zullen zijn. “Natuurlijk gaat het hybride werken nu al best goed, maar ik vrees een terugslag door alle security-ellende die we op dit moment zien.” Van den Ende geeft aan dat het dichttimmeren van alle applicaties de werkbaarheid en de adoptie zullen tegenwerken. “Een ding staat voor mij wel vast: we blijven een fors deel van de week thuiswerken.”
De Vos (Pexip) verwacht dit ook, in een ideale, en dus per persoon en bedrijf specifieke, combinatie van werken in de thuis- en kantooromgeving. Ook hij ziet het gevaar dat security-issues mensen zouden kunnen weerhouden nieuwe applicaties te gebruiken. “Voor echt grote stappen is het belangrijk dat oplossingen eindelijk eens naadloos met elkaar gaan communiceren, los van silo’s en fabrikanten.”
Een klant wil in eerste instantie een echte gesprekspartner – Peter Kersch
Ook Kersch (NVWA) ziet de rol van thuiswerken toenemen. “Ik ben daarnaast heel nieuwsgierig of we echt naar one device technologie gaan, zodat je altijd en overal je werkplek hebt, ongeacht het device waarmee je werkt.” Om onder meer die wens invulling te geven, geeft Esendam (Stulz) aan, is het meer dan ooit noodzakelijk een goed én duurzaam netwerk aan te leggen, die niet alleen de transformatie in de manier van werken, maar ook de energietransitie kan verwerken.
Maters (AudioCodes), ten slotte, gelooft in virtuele werelden en verwacht daar voor de komende jaren interessante ontwikkelingen. “Denk aan een fenomeen als Metaverse, ik verwacht dat we gaan samenwerken in dergelijke omgevingen. Zeker ook bij customer service. Het geeft klantcommunicatie van bedrijven beslist een boost, maakt het persoonlijk en efficiënt.”
[Dit artikel is eerder gepubliceerd in het Telecom, VoIP & UC Dossier 2022]